© 2006 Alancuma - web tasarım: k@di®ing |
KUZEY KAFKASYA HALK DANSLARI
Yaşanılan sürgün ve soykırımlara rağmen bölge halkının dipdiri bir şekilde varlığını sürdürmesinin önemli dinamiklerinden birisi de danstır. Dünyanın her yanına dağıtılmış sürgün nesiller hala yaşadıkları her yerde aynı müzik eşliğinde aynı dansları yaparak kültürel kimliklerini yaşatmaktadır. Bir Ürdünlü Çerkesin, bir Kosovalı Çerkes ile, bir Türkiyeli ile birlikte dans edebilmesi ulusal kültürün tarih boyunca hiçbir sürgün halkın beceremediği kadar korunduğunu göstermesi açısından enteresandır. Yöresel dansların incelenmesinde Kuzey Kafkasya bölgesel olarak özgün bir bütünlük, kendi içinde de çeşitlilik sergiler. Kuzey Batıdaki dans figürleri ile Orta Kafkasya, Doğu Kafkasya figürleri temelde ortak bir tavrın bölgesel nüanslarla sergilenişini gözler önüne serer. Tüm bölgede dansların temel özelliği erkekte mağrur, yılmaz bir erkeksiliğin, kadında zarif ve ince bir kadınsılığın gözlemlenmesindedir. Bunun yanında aynı figürlerle yapılan toplu dansların az olması dansta sınırsız bir figür çeşitliliğinin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Kafkas insanının teşkilatçı, bireyci ve bağımsız yapısını danslarında gözlemlemek mümkündür. Yaşama sevinci kadar hüzün, ölüm ve felaketler de danslarda ifadesini bulur. Sürgün öncesi kabileler arasında farklı olan danslar sürgün coğrafyasında tüm kabileler tarafından benimsenmiş ve sergilenir olmuştur. Bununla birlikte hala her dansın çıktığı kabileyi tespit etmek mümkündür. Batıdan doğuya doğru Kuzey Kafkasya'da görülen dansların başlıcalarını sayacak olursak;
1-Abhaz dansları
Özgün Kafkas motifleriyle Karadeniz figürlerinin belirgin olduğu danslardır. Apsuwa adıyla anılır. Çoğunlukla bölgenin her yerinde olduğu gibi bir kadın bir erkek olarak oynanır. Kadın ve erkek aynı ayak figürlerini aynı hız ve ritimle yapar. Çiftlerin uyumu son derece önemlidir. Danslar, bir buçuk vuruşluk tempoyla (kalp ritmi) yapılır. Diğer gençler tahtalara vurup vokal yaparak müziğe eşlik ederler. Oyunlar ya Atgara (düğün) adı verilen büyük eğlencelerde ya da Açare adı verilen küçük eğlentilerde sergilenir. Türkiye'de Adapazarı, Düzce, Eskişehir çevresinde yaygındır.
B) Tlaperuj. Abhaz danslarına benzer. Parmak uçlarında yapılan dans anlamına gelir. Bir çiftin uyumlu ayak hareketleriyle sergilenir. Güney Marmara ve Düzce havalisinde oynanır. C) Zefako. Ağır bir müzik eşliğinde eşlerin birbirlerine karşılıklı yaklaşıp uzaklaşarak oynadıkları bir oyundur. Kafe'nin kıyı kabilelerinde görülen şeklidir diyebiliriz. Eskişehir'de sıklıkla oynanır ama adı bilinmez. D) Kafe. Kabardey dansıdır. Son derece ağır başlı, ince figürlerle aristokrat Kabardey yapısı ortaya konulur. Ğıbze adı verilen ağıtlar veya ağır sevda şarkıları eşliğinde oynanır. Türkiye'de Uzunyayla, Tokat, Bandırma ve Amasya'da sıklıkla oynanır.
3-Asetin Dansları
MÜZİK ALETLERİ
1-Yaylı Çalgılar
Genel olarak tüm Karadeniz havalisinde kullanılan kemençe tarzı enstrümanlardır. Abhazlarda Apkhertze, Adiğelerde Şık'epşıne adı verilir. At kılından üç dört teli vardır. Bu enstrüman eğlencelerden ziyade toplantılarda çalınır. Savaş şarkıları ve ağıtlar bu enstrüman eşliğinde söylenir.
|
(Kafkas Vakfı) |
|
FORUM |
RADYO |
CHAT |
SİTE HARİTASI |
KÜNYE |